„Bardzo łatwo byłoby zrobić zły film z wydm…” - Ridley Scott, South Bend Tribune, 1979
W tym tygodniu przypada 40. rocznica wydmy Davida Lyncha. Rozczarowanie kasą o wartości 40 milionów dolarów po wydaniu, od tego czasu kultywowało dedykowane kult po czterech dekadach od czasu debiutu 14 grudnia 1984 r., Zwłaszcza, gdy zestawiono z niedawną dwuczęściową adaptacją znanej powieści Franka Herberta w Denisie Villeneuve. Ekscentryczny lincz został ogłoszony Dune do wielkiego producenta Dino de Laurentiis w maju 1981 r., Krótko po tym, jak Ridley Scott, znany z Blade Runner i Gladiator , opuścił projekt.
Do niedawna niewiele wiadomo o wersji, którą Scott rozwinął ponad siedem do ośmiu miesięcy dla De Laurentiis, zanim Lynch przejął władzę. Dzięki wysiłkom TD Nguyena , 133-stronicowego szkicu nieprodukowanego filmu Dune , napisanego przez Rudy'ego Wurlitzera (znanego z dwupasmowego Blacktopa i Walkera ), został odkryty w archiwach Coleman w Wheaton College i podzielony z tym autorem.
Kiedy Scott dołączył do projektu po sukcesie Alien w 1979 r., Frank Herbert napisał już kompleksowy dwuczęściowy scenariusz, który był skrupulatnie wierny powieści, ale nie kinomatyczny, jak wcześniej informował Wired i odwrotnie . Scott dokonał recenzji scenariusza Herberta i zidentyfikował garść scen, które chciał włączyć, ale ostatecznie zatrudnił Wurlitzera do pełnego przepisania w Londynie, ponieważ przedprodukcja rozpoczęła się w Pinewood Studios. Podobnie jak adaptacje Herberta i późniejszych Villeneuve, wersja Scotta miała być pierwszą częścią serii dwóch filmu.
Wurlitzer podzielił się z Magazynem Prevue w 1984 r. „Adaptacja wydm była jednym z najtrudniejszych prac, jakie kiedykolwiek podjąłem. Opracowanie opracowanego zarysu niż napisanie ostatecznego scenariusza. Pozostaliśmy wierne duchowi książki, ale także udoskonaliliśmy ją, infuzując ją wyraźną wrażliwością”.
Scott powiedział Total Film w 2021 roku: „Zrobiliśmy scenariusz, a scenariusz jest dość cholernie dobry”.
Kilka czynników przyczyniło się do upadku projektu wydm Scotta, w tym jego emocjonalna reakcja na śmierć brata Franka, niechęć do filmu w Meksyku, jak zażądał De Laurentiis, budżet przekraczający 50 milionów dolarów oraz bardziej obiecujący projekt Blade Runner z Filmways. Kluczowym powodem, jak zauważył Universal Pictures, Thom Mount w książce arcydzieło w Disay - Dune Davida Lyncha , było to, że „wersja scenariusza Rudy'ego nie otrzymała jednomyślnego, świecącego entuzjazmu”.
Czy scenariusz Wurlitzera był złym kinowym tłumaczeniem ekspansywnej narracji Herberta? A może był po prostu zbyt mroczny, gwałtowny i politycznie oskarżony, aby być hitem komercyjnym? Możesz przeczytać naszą szczegółową analizę skryptu za pomocą komentarzy ekspertów i sformułować własną opinię.
Rudy Wurlitzer (obecnie 87) skontaktowano się z tym artykułem, ale odmówił udziału. Podeszł także Ridley Scott, ale postanowił nie komentować.
Dziki odcień Pawła
Draft Dune z października 1980 r. Rozpoczyna się od marzeń montażu palących pustyń, z białym pyłem przekształcającym się w apokaliptyczne armie niszczące wszechświat, przygotowując scenę dla „strasznego celu” Pawła. Wizualny styl Scotta jest widoczny w opisach takich jak „ptaki i owady stają się wirującą histerią ruchu”, pokazując jego zdolność do tworzenia fascynujących obrazów.
Wydma Franka Herberta (pierwsza edycja), jak Scott powiedział Total Film : „Zrobiliśmy bardzo dobre podejście do Dune , ponieważ na początku bardzo ściśle współpracowałem z pisarzem. Zawsze integrowałem styl wizualny filmu z narracją pisarza”.
Ta sekwencja snów przechodzi na Paul Atreides budzących się do deszczu, obrzucając okna kaladanu zamku. W tym scenariuszu Paul nie jest porywającą postacią przedstawioną przez Timothée Chalamet, ale 7-latek o długich blond włosach, w obliczu testu wielebnego matki z „The Box”. Jego recytacja litanii przeciwko strachowi jest przedział z Jessią, podkreślając ich więź psychiczną. Wizualizacje płonącej dłoni i ciała spadające z kości przywołuje podejście Lyncha, choć pozostają symboliczne.
Po przejściu testu młody Paweł demonstruje swoją sprawność, używając głosu do odzyskania miecza od strażnika i prawie zabija śpiącego Duncana Idaho, aby przetestować czujność wojownika. Ta wersja Pawła uosabia „dziką niewinność”.
Stephen Scarlata, producent filmu dokumentalnego Jodorowsky'ego , zauważył: „Przedstawienie Paula przez Rudy'ego Wurlitzera jest znacznie bardziej asertywne. Aktywnie przejmuje kontrolę, a my widzimy błyskawice jego wzrostu od 7 do 21 lat, pokazując jego rygorystyczny trening przewyższający Duncan Idaho. Osobiście, wolę wprawę Lyncha, w której Paulne jest to, że w trakcie jego bezpieczeństwa i dotyczy jego rygorystycznych treningu, w trakcie jego bezpieczeństwa, w trakcie jego bezpieczeństwa, a jego bezpieczeństwo dotyczy jego bezpieczeństwa, i dotyczy jego bezpieczeństwa, a jego bezpieczeństwo dotyczy jego bezpieczeństwa, i dotyczy jego bezpieczeństwa. jego i Jessica ucieka. ”
Gdy Paweł dojrzewa do 21, staje się mistrzem szermierza, opisanego jako „przystojny, charyzmatyczny, królewski”. Duncan, teraz starszy i szerszy z białymi włosami i brodą, ucieleśnia humor przypominający przedstawienie Jasona Momoa:
Duncan
Obowiązkiem nauczyciela jest posiadanie jego
Uczeń kiedyś go przewyższa.
(Uśmiechnięcie się)
Ale nie myśl, że możesz się zrelaksować. Ten
to tylko jeden poziom, do którego osiągnąłeś.
Są inne, bardziej niebezpieczne,
metody opanowania. Ale nie teraz.
Teraz będziemy prawidłowo
pijany.
Niech żyje cesarz
Scena przesuwa się do ogrodu skalnego w pobliżu Castle Caladan, gdzie Jessica obserwuje wzory grafiku ogrodnika w białych kamykach. Gdy deszcz zaczyna spadać, ogrodnik klęka i głosi, „Cesarz jest martwy”, znaczące odejście od książki, która dodaje nowego katalizatora do historii. Ian Fried, scenarzysta z Hollywood, który pracował nad spektralnym legendarnym i nieprodukowaną nowoczesną wersją wyspy dr Moreau , wyraził podziw na ten moment:
„Uwielbiam scenę, w której Jessica obserwuje ogrodnika, a jego reakcja na deszcz oznacza śmierć cesarza. Jest to mrożone i wpływowe, choć nie ma jej w książce. Biorąc pod uwagę ogromne wydmy , dodanie nowych elementów jest odważne i interesujące”.
Narracja przechodzi następnie do „Wewnętrznego królestwa cesarza”, mistycznego otoczenia otoczonego szczytami śniegu i mandali. Dwadzieścia cztery wielkie domy zbierają się, aby opłakiwać cesarza, gdy jego dusza wznosi się wśród kolorowych energii. Cesarz pośmiertnie powierza Duke'owi Leto Atreides za zarządzanie Arrakis, mając nadzieję, że przeciwdziała rosnącej ciemności we wszechświecie.
Ciemność przejawia się przez kuzyna Leto, Barona Harkonnena, który poprzez Feyd-Rautha proponuje dzielenie się produkcją przypraw Arrakisa, aby uniknąć konfliktu. Pojawia się Leto, a linia podobna do słynnego cytatu z Dune Lyncha:
BARON
(do dr. Yueh)
Dobrze zrozum pozycję
Przed wyjazdem. Kto kontroluje
Dune kontroluje przyprawę i
który kontroluje kontrole przypraw
Wszechświat. Bez mnie, twój
Duke nic nie kontroluje.
Mark Bennett z Duneinfo skomentował: „Zwykle przypisuję tę linię Lynchowi, ale ponieważ był to projekt De Laurentiis, zastanawiam się, czy Lynch przeczytał scenariusz Wurlitzera i pożyczył linię, czy wymyślił ją niezależnie”.
Lot nawigatora
Scena przypominająca wersję Lyncha odbywa się, gdy rodzina Atreides opuszcza kaladan na pokładzie gildii Heighliner, ujawniając nawigatora. Ta zmienna przyprawy, opisana jako „wydłużona postać, niejasno humanoidalna z żebrowymi stopami i niezwykle pełne, błoniaste ręce”, wpada w śpiączkę po wzięciu pigułki i wystawiają kurs z muzycznymi intonacjami, odzwierciedlając Prometeusza Scotta.
Fried dodał: „Uwielbiałem scenę nawigatora. To stracona okazja w filmach Villeneuve, aby tego nie pokazać”.
Po przybyciu do Arrakisa forteca Atreidesa jest opisana średniowieczną estetyką, przypominającą legendę Scotta. Świat wydaje się feudalny, koncentrując się na mieczach i lojalności. Kolekcjonerzy rosa używają scyty w ogrodach zamku, odzwierciedlając jednoczesny rozwój Scotta w „kowbojskiej” wersji Tristan i Isolde dla Paramount.
Liet Kynes przedstawia swoją córkę Chani do Leto i Paula na stacji pogodowej, podkreślając szkody ekologiczne spowodowane zbiorem przypraw. Ich podróż ornitoptera przez pustynną eskaźnie piekielne pejzaż w Blade Runner , gdy kanapkowy atakuje fabryczny statek, skłania Kynes i Chani do ucieczki pieszo.
Ta sekwencja jest połączona z Shadout Mapes, która ma trzy piersi, obdarowując Lady Jessikę Crysknife. Jessica słyszy mieszkańców miasta błagających o wodę za oknem.
Ulice Arakeen są przedstawiane jako miejskie „getta” z bezdomnymi dostawcami, zrujnowanymi pojazdami i szczątkami szkieletowymi, podkreślając rozbieżność klasową inspirowaną The Battle for Algiers Gillo Pontecorvo. Nowa scena akcji przedstawia Paula i Duncana śledzące agenta Harkonnen do postu handlowego, co skutkuje walką barową. Duncan używa topora takiego jak Conan the Barbarzyńca, a Paul zabija mężczyznę pędem palca.
*Duncan podnosi siekierę.
Duncan
(patrząc na to)
Paskudny mały instrument.
Niezbyt dobrze zrównoważone, ale tak będzie
Muszę zrobić.Z krótkim snapem na nadgarstek
Rzuca to w nadchodzącego krzepkiego człowieka
w jego stronę, trzymając długie żelazo
bar. Topór uderza go w
klatka piersiowa, dzielenie go na dwie części.*
Scarlata zauważył: „Bójka barowa czuje się nie na miejscu, dzięki czemu Paul zbyt wcześnie wydaje się zbyt niezwyciężony. Jego podróż powinna dotyczyć wzrostu, przetrwania i przywództwa. Jeśli już bije wrogów bez wysiłku, zmniejsza to napięcie i strach niezbędny do jego transformacji”.
W tej bójce napotykają stoickiego lidera Fremen Stilgara, który później dekapituje samotnego agenta Harkonnen na rynku przemytu. Scena przesuwa się na medytującą i lewicę Jessikę, przypominającą wczesne magików XX wieku. Ona i Leto decydują się na poczęcie dziecka, a Jessica wyraźnie stwierdziła: „Kiedy uwolnisz swoje ziarno, będzie to jak święty olej wlany do ognia ołtarza”.
Baron Wasteland
Dr Yueh, po otrzymaniu tajnego przesłania od mrugającego owada, dzieli się chwilą żalu z Paulem, zanim wysłał go do miasta na noc wolności. Paul podąża za bezdomnym chłopcem w jaskinię przypraw na Frema, gdzie wdycha parę niebieską przyprawy i ma wizje swojej nienarodzonej siostry Alii Intoning „Maud'dib”. Spotyka stary Crone nadzorujący otwór z czerwoną kulą i niewielkim warstwą, który Paul hipnotyzuje i umieszcza w skorupce konary.
Yueh truci thufir podczas gry w szachy, przypominającego Blade Runner i dezaktywuje tarczę domową, pozwalając Harkonnen Death Commandoes wejść do zamku. Paul, wracając z miasta, konfrontuje się z poszukiwaczem myśliwych, przedstawionego jako „stworzenie przypominające nietoperz z głową kobry”, które dekapituje.
Podobnie jak nietoperz łowcy w wersji Ridleya Scotta przypomina „Flying Creature with a bomba” z nieprodukowanej wydmy Alejandro Jodorowsky'ego, widzianego tutaj w sztuce. Scarlata skomentował ten dodatek do skryptu: „Biologiczny zwrot akcji dla łowcy odzwierciedla nieopisaną wydmę Jodorowsky'ego, gdzie była to latające stworzenie z bombą. Obie wersje eksplorują zwierzęce podejście”.
Duke Leto dekapituje kilku komandosów śmierci, zanim rzuci się na Yueh. Duncan przybywa, aby uratować Leto, tylko po to, by zostać dźgniętym przez Yueh, którego Duncan następnie podzieli. Motywacją Yueha jest czysto przetrwanie, szukając antidotum z barona, w przeciwieństwie do szlachetnych intencji w innych wersjach. Jessica umieszcza kapsułkę trującej gazu w ustach Leto przed śmiercią. Duncan opiera się na Sardaukara, poświęcając się, aby pozwolić Pawłowi i Jessice uciec w „Thopter”. Przemoc jest graficzna i ocena R, a przewoźnik oddziału Harkonnen jeździ po ciałach poległych żołnierzy Atreides.
Głębokie pustynne kontrowersje
Ucieczka Pawła i Jessiki na pustynię jest intensywna, a pilotujące manewry Pawła powodują falowanie G-Force na policzkach. Po wylądowaniu na katastrofie czekają na burzę w Stilltent i kontynuują podróż w Stillsuits, bez strachu w obliczu masywnego „twarzą w twarz”.
Jednym znaczącym pominięciem tego projektu jest kazirodczy związek między Paulem i Jessią, który został uwzględniony we wcześniejszych wersjach. Herbert i de Laurentiis byli gwałtownie przeciwko temu, a Herbert powiedział Sacramento Bee w 1982 roku: „Chciał zrobić kazirodztwo! Czy możesz sobie wyobrazić efekt, jaki miałby na fanów wydm ?”
Wurlitzer wyjaśnił Prevue : „W jednym szkicu wprowadziłem erotyczne sceny między Paulem a Jessicą. Czułem, że istnieje ukryta atrakcja edypalna i poszedłem dalej. Zostało umieszczone na środku filmu jako bunt granic, być może uczynienie Paula bardziej heroicznego dla łamania zakazanego kodu”.
Chociaż kazirodztwo jest nieobecne, jest moment, w którym Paul i Jessica „leżą na sobie”, gdy zjeżdżają po wydmie, tracąc zapasy.
Szukają schronienia w starożytnej jaskini w gigantycznej zwłce robaków, czekając na poranek. W Dawn pojawiają się Fremen Warriors na piaskowym, kierowanym przez Stilgara. Jamis rzuca wyzwanie Pawła do pojedynku, który Paweł bez wahania przyjmuje. Jessica, nie Chani, doradza Paulowi i daje mu Crysknife z Shadout Mapes, ogłaszając go jako Lisan al-Gaib.
Brutalne pojedynek przenosi się do tuszy robaków, gdzie Paul zabija Jamisa. Niektórzy Fremeni biorą przedmioty z ciała Jamisa, mówiąc, że byli „przyjacielem Jamisa” i Paul laments: „Kiedy zabijasz… płacisz za to”, zrzucając łzy za jego upadłego wroga, podobnie jak wycięta scena Lyncha.
Podczas ceremonii przypraw Fremen przechodzi wokół miski jak „fajka pokojowa”. Jessica nie wdycha, ale Paweł robi i otrzymuje nazwę Maud'dib. Paul i Jessica konfundują z Kynesem, który jest świadomy legendy Lisan al-Gaib, ale popiera ją w celu przyspieszenia transformacji Arrakisa.
Paul dowiaduje się, że żona Jamisa, Chani, jest teraz jego, i przyjmuje swoją nową rolę i Jessikę jako matkę. Paul oferuje Chani wodę Jamisa, który odmawia, prowadząc go do wlewania go do zbiornika plemienia.
Fremeny niosą swój dobytek do Sundancer, gigantycznego trimaranu, aby przekroczyć solne mieszkania. Kynes dąży do zjednoczenia plemion Fremen za legendą Lisan al-Gaib i zachęca Chani do pozostania blisko Pawła, pomimo jej ambiwalencji wobec Jessiki. Paweł potwierdza swoje przywództwo:
*Paul
Proszę o akceptację bez
rezerwacja, nawet dla tego, co
Nie możesz zrozumieć.Chani
Jak dzielimy ten sam cel, ja
nie wstrzymaj się od ciebie.*
Wurlitzer zauważył w 1984 roku: „Prawdziwy przywódca nigdy nie jest jasnym modelem chrześcijańskiej dobroci. Wiele razy jest bezwzględny, zdeterminowany i chętny do poświęcenia. To nie znaczy, że musi być doskonałym machiavellianem, tylko że pewne odcienie w jego charakterze sprawiają, że jest niebezpieczny i gwałtowny. Nawet Chrystus wypędzał kupę z Temple.”
Fried zauważył: „Paul czuje się tu jak szyfr, zbyt doskonały jak Mesjasz. Trudno się z nim odnosić, i nie jest jasne, czy jest nawet głównym bohaterem”.
Kulminacją historii w wodzie życia prowadzonej przez szamana z trzema piersiami i męskimi genitaliami, wykonując erotyczny taniec. Pojawia się 10-metrowa kanapka, emitując dymną parę i umiera w rowie wodnym, obracając wodę niebieski. Jessica pije wodę śmierci, łącząc aury z wielebną matką, stając się nową wielebną matką. Frema uważa, że Paweł jest ich Mesjaszem, a trio stoi przed nimi jako nowa rodzina królewska. Paweł musi się udowodnić, jeżdżąc na kanapce, o której scenariusz nawiązuje, ale nie przedstawia.
Herbert powiedział The Vancouver Sun w czerwcu 1980 r., Że Paul jadący robakiem był kluczowy: „To jest serce książki. Robak jest potworem, potworem, który żyje pod powierzchnią, w twojej głowie, potwór, który żyje wszędzie. Chcę tego w filmie”.
Wnioski
Niezwykle falliczny projekt handwy HR Gigera. Celem Herberta z powieściami wydm było ostrzec przed niebezpieczeństwami charyzmatycznych przywódców, pomysłem zignorowanego przez Lyncha, ale centralnego dla filmów Villeneuve i jego planowanej adaptacji Dune Messiah . Scenariusz Wurlitzera, choć niedokończony lub przeznaczony jako seria dwuczęściowa, przedstawia Paula jako pewnego siebie młodego człowieka akceptującego jego przeznaczenie jako uniwersalnego dyktatora, a współafikowani aktorzy tacy jak Chani i Kynes wzmacniają jego powstanie.
Skrypt ten, opracowany podczas świtu współczesnego kina science fiction po Star Wars and Alien , mógł być zbyt ambitny dla odbiorców, oczekując rewizjonistycznego filmu ocenianego przez R, odnoszącym się do ekologicznej dewastacji i wyzysku. Podobne wyzwania stoi Zack Snyder z Watchmen .
Jak zauważył Scott w Tribune w 1979 r., „Od lat science fiction jest traktowane jako materiał podziemny, ale zawsze istniało ogromne i entuzjastyczne czytelnictwo powieści science fiction. Dune sprzedał 10 milionów kopii”.
Scenariusz poprawia także wizualne opowiadanie historii, zajmując się lukami narracyjnymi w filmie Lyncha, takie jak relacje między Kynes i Chani oraz Duke i Baron. Śmierć cesarza służy jako katalizator upadku księcia, bardziej bezpośrednie podejście niż skomplikowane plany w innych wersjach.
Początkowy szkic wersji Lyncha zakończył się, gdy Paul i Jessica uciekają z płonącego zamku Arrakeen, podczas gdy Wurlitzer zamyka się z ceremonią Water of Life, ustanawiając dwuletni skok czasowy książki. Wydma Villeneuve: część pierwsza zakończyła się pojedynkiem Paula/Jamisa, uderzając między nimi równowagę.
Tematy Grimdark i dorosłych scenariusza prawdopodobnie przyczyniły się do letniej przyjęcia na poziomie studyjnym, dzięki czemu wersja Lyncha wydaje się bardziej przyjazna dla publiczności.
Mark Bennett, który od prawie trzech dekad prowadził swoją witrynę Fan Dune , stwierdził: „Nie sądzę, by fani wydmego były szczęśliwe. Zbyt wiele odchyleń od powieści i zbyt dużej„ magii ”, której powieść Herberta unika. Bez drugiej połowy, trudno jest wiedzieć, jak rzeczy rozegrałyby. Zakładam, że część 2 obejmowałaby parowcę z harkonny, kulminacyjną w Paula i Feydy'ego z Pauldem, a Paul byłby wraz z Pauldem, a Paul byłby wraz z Pauldem.
Dziedzictwo Wurlitzera i Scotta obejmuje falliczny projekt kanapkowy HR Giger oraz meble Harkonnen wykonane ze szkieletów, obecnie w Muzeum Giger w Gruyères w Szwajcarii. Vittorio Storaro, który został operatorem, później pracował nad miniseriodą kanału science fiction 2000 Franka Herberta . Scott i de Laurentiis później współpracowali nad Hannibal , który zarobił 350 milionów dolarów na całym świecie. Elementy z tego skryptu wpłynęły również na Blade Runner i można je zobaczyć w ostatnim Gladiator II Scotta.
Scenariusz Wurlitzera, jak to nazwał sam Scott, „przyzwoita destylacja Franka Herberta”, jest wyjątkowa w równowadze aspektów ekologicznych, politycznych i duchowych powieści. Lynch skupił się na duchowym, podczas gdy Villeneuve podkreślił niebezpieczeństwa charyzmatycznych przywódców.
Fried podsumował: „aspekt ekologiczny jest opisany w tym skrypcie w sposób, w jaki nigdy nie był w innych adaptacjach. Jest to siła tej wersji, czując się integralną częścią historii bez ciężkich osób. To naprawdę odzwierciedla konsekwencje ludzkich działań na planecie, szczególnie wokół wydobycia przypraw. Istnieje wyraźniejsze motywacje dla szerszej różnorodności postaci”.
Być może przyszli filmowcy stworzą wersję wydm , która bardziej rezonuje z jego tematami ekologicznymi. Gdy książka Herberta zbliża się do 60. rocznicy, jej ostrzeżenia o rozkładu środowiska, faszyzmowi i potrzebie przebudzenia społecznego pozostają tak istotne jak zawsze.
